مسجدی برجا مونده از دوران آل بویه

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان اززنجان؛با تو جه به مطالعات و تحقيقات انجام شده اين مسجد را می توان متعلق به دوران آل بو يه دانست با توجه به كتيبه اي كه در لچگي محراب قرار دارد اشاره بر احداث اين مسجد در سال 413 كه زمان ال بويه را در بر مي گيرد و همينطور در قسمت بالاي محراب به صورت بر گ چنار كه سبك آل بويه است طاق بندی مزين كر ده اند دليل بر اين مدعی ا ست.

اين مسجد همانند مساجد ديگر دوران سلجوقی به سبك چهار طا قي سا خته شده و گنبد زيباي اجري ان به واسطه چهار فيلپوش به اظلا ع چهار گانه استوار گر ديده است با طاق فيل پوشها بر روي تخته مقطوری كه با زاويه 45درجه قرار داده شده وسپس قوس5و7تند با ساقه بلند اجرا شده بطوري كه چهار فيلپوش متناوبا با چهار طاق نما كه از نظر سبك وابعاد يكسان است پلان مربع و شبستا ن را به دايره تبد يل نموده است

فيلپوشها و طاق نماها عموما به تزئينات اجري هندسي مزين است وبا لا ي آن طاق نمای كوچكتری كه قوس 5و7 كند و ساقه بلند دارد متواليا قرار گرفته پا طاق عرقچين گنبد تشكيل مي دهد نور گير هاي گنبد خانه بر روي گنبد 3نور گير در امتداد عمود بر هم قرار دارند كه باعث ورود نور به حالتي يكنوا خت و ملايم به داخل فضاي گنبد خانه مي شود كه از ابتدای ساخت مسجد بدين منوال بوده است اين نور گير ها حكم ساعت آفتابي را در بنا ايفا مي كنند.

گنبد اين مسجد از نوع گنبد عرقچين است كه با گنبد مسجد جامع سجاس و مسجد ومدرسه حدريه قزوين قابل مقايسه است .

قسمت باقي مانده فعلي از مسجد عبارت است از گنبد خانه ومستطيل شبستان ستون دار خشتي در سمت غرب آن ودر سمت شرق نيز شبستان ديگري است كه بخشهايي از آن تخريب گرديده ويك شبستان خشتي ديگر در جنوب ومتصل به آن قرار دارد كه امروزه هيچ ارتباط مستقيمي با مسجد ندارد .

اين شبستان جهت نماز گزاري روستائيان مورد استفاده قرار مي گيرد مصالحي كه در ساخت مسجد به كار رفته در بخشهاي مختلف متفاوت است گنبد خانه مركزي از آجر هايي به ابعاد 8*31*31سانتي متر وقسمتهاي انتقالي وگنبد با آجرهايي به اندازه5*21*21سانتي متر ساخته شده اند.

شبستانهاي غربي وجنوبي وبقاياي شبستان شرقي از خشت و چينه بنا گرديده است وسقف مسطح وتيرپوش آنها بر روي ستونهاي چبی قرار گرفته بطور كلي شستان های دو طرف گنبد خانه ا ز نظر ساختاری ومصالح معماري كاملا متفاوت با گنبد خانه هستند ومشخص است كه آنها در زمان متاخر تري سا خته شده اند .

شبستان شرقی فرو ريخته وتنها قمتهايي از آن باقي ما نده است با توجه به برداشت آقاي ويور در سال 1964از محل نشان مي دهد كه شبستان شرقی در آن زمان احيا بوده است.

لازم به ذكر است كه پس از احداث شبستان هايی با سقف مسطح در دو قسمت غرب وشرق گنبد خانه در محل فعلي شبستانها ساخت وسازی با پوشش طاقدار وجود داشته كه بعد از تخريب وفرو ريختن طاقها شبستانهاي خشتي با سقف مسطح جايگزين آنها شده است .

در سمت شرق بنا (از بيرون )بقاياي طاق ديده مي شود كه بر جزری متصل به بنا قرار گرفته و خود طاق فرو ريخته در تصوير شماره2در تحقيقات اخير بقاياي پاطاق فو ريخته ای در سمت غرب بنابدست آمده است كه همانند بقاياي طاق شرقي واجر هايي كه در ديوار وپايه های چهار طاق پيوستگی دارد.

بنظر می رسد كه همزمان با گنبد خانه با همان مصالح ساخته شده ونمی تواند الحاقی باشد احتمال داده مي شود قسمتهاي شرقی وغربی متصل به گنبد خانه حكم ايوان يا رواق را داشته است.

انتهای پبام/ن