آرامگاه ملا حسن کاشی

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان؛ ملاحسن کاشی عالم امامی، نویسنده و شاعر شیعه که هرگز مدح پادشاهان نکرد و همه اشعارش در وصف ائمه اطهار(ع) بویژه حضرت علی(ع) سروده است

مقبره "ملاحسن کاشی" در فاصله 2 کیلومتری جنوب شهر سلطانیه قرار دارد.این عارف بزرگ که سال 648 هـ ق در شهر آمل به دنیا آمد پدرش اهل کاشان بود. ملاحسن کاشی از شعرای عالی دربار اولجایتو بوده است.

وی را باید شاعر شیعه مذهب در قرن هشتم تلقی کرد.ملاحسن کاشی مدح پادشاهان نکرده و همه اشعارش در وصف ائمه اطهار(ع) بویژه حضرت علی(ع) سروده است.

وی در سلطانیه دارفانی را وداع گفته و اين بناي آرامگاهي که در جنوب شرق محوطه تاريخي گنبد سلطانيه قرار دارد، در زمان سلطان محمد خدابنده احداث شد و در زمان شاه طهماسب صفوي به دستور وی ارامگاه این شاعر برجسته بازسازی شده است.

در دوره فتحعلیشاه قاجار و در حاکمیت عبداله میرزا دارا حاکم زنجان تعمیرات این بنا مورد توجه قرار گرفت.

اما در حال حاضر تک بنای زیبای مقبره در دشت پهناور خود نمائی می کند .

مدیر روابط عمومی و کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری استان زنجان در این باره گفت :مقبره مولانا حسن كاشي مطابق با الگوي مقبره سازي عصر صفوي ساخته شده يعني ساخت بنا با پلان هشت ضلعي كه در نماي داخلي تبديل به فضاي چليپايي ميگردد . از جمله ويژگي­هاي بارز اين بنا ، كاربرد خط معقلي با بنايي است كه به شيوه آجر و كاشي به رنگ فيروزه اي بر گلوي گنبد و نماي خارجي بدنه اجراء شده است. قرينه سازي در ساختار ، و تزئينات مقرنسي از نوع معلق به رنگ سفيد و قهوه اي در سطوح داخلي گنبد مي باشد .

وی می افزاید اين بقعه از نماي بيروني داراي پلان هشت ضلعي و دورنماي داخلي با تركيب و تلفيق ايوان هاي جانبي به مربع تبديل شده است. اضلاع هشت گانه به قرينه مقابل به هم هر يك 5/8 متر و 70/7 متر طول دارند.

نجفلو می گوید ايوان هاي چهار گانه در طبقه هم كف با دهليز زيبايي به يكديگر مرتبط است. ايوان هاي كوچك كه به دو طبقه تقسيم شده اند با يك پله ارتباطي با ايوان هاي بزرگ در طبقه هم كف مرتبط مي گردند.

مدیر روابط عمومی و کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری زنجان افزود:حاصل اين ارتباط، گنبد زيبايي است كه بر هسته چهار گوش مركزي نشسته است اين گنبد با ساقه نسبتاً بلند از نوع گنبدهاي دو پوششي است كه يك پوشش تزئيني نيز بر آن افزوده شده و من حيث المجموع با گنبد الله الله مقبره شيخ صفي الدين اردبيلي قابل مقايسه است.

نجفلومی گوید ساقه گنبد از نظر تزيينات به چهار بخش تقسيم شده، بخش نخست، نقش نخل معقل به طور معكوس تكرار گرديده، قسمت دوم اسماء جلاله و جملاتي نظير اللهم صل علي محمد و آل محمد، به خط كوفي معقل اجراء شده است و قسمت سوم، تزئينات زيگزاگ و بالاخره تزئينات خطوط موازي از تلفيق آجر بر كاشي فيروزه اي پوشيده شده است. د

به گفته این کارشناس میراث فرهنگی در كاشيهاي لايه زيرين دو بيت شعر كه ماده تاريخ اتمام بنا در آن منعكس است مشاهده می شود.

رشگ جنت شد به يمن دولت طهماسب شاه         تربت كاشي كه آمد خاك مشك آبش گلاب

خواستم تاريخ اتمامش بدانم عقل گفت: سال تاريخ همان از «رشگ جنت» كن حساب

كه رشگ جنت با محاسبه حروف ابجد در سال 973 هجري قمري يعني اواخر دوران سلطنت شاه طهماسب صفوی است.

تزئينات داخلي بنا كه از عبارت مقرنس كاري گچي است در دوره فتحعلي شاه قاجار به هزينه عبدالله ميرزا دارا، حاكم زنجان ساخته شده است.

نجفلو می افزاید اين بقعه توسط ديواري كه از لاشه سنگ اجراء شده محصور بود ولي امروزه با پيگردهايي كه انجام پذيرفته حدود بخشهایی از ديوار شناسايي شده است.

در ورودي اين مجموعه مستحدثاتي وجود دارد كه شامل اطاق هاي نگهباني و سرايداري در طرفين آن است و ديوار اطاق ها از نماي بيروني به طاق نماهايي تبديل گرديده و در وسط آن عبارت الله، محمد، علي به خط كوفي معقل نوشته شده كه كلمات از تركيب آجر و كاشي فيروزه اي رنگ پديد آمده، و در حاشيه طاق نماها عبارت لا اله الا الله تكرار گرديده است.