چرا مامور مخفی "سیا" نقشه کودتا در ایران را کشید+ تصاویر

در 28 مرداد سال 1332 کیم روزولت مامور مخفی اداره اطلاعات آمریکا (سیا) نقشه کودتایی که با همکاری اداره اطلاعات مخفی انگلیس و جمعی از افسران مخالف دولت و عوامل محمدرضا پهلوی طرح ریزی شده را به اجرا در آورد و دولت مصدق که برای ملی کردن صنعت نفت حاضر به سازش با انگلیس نشده بود را از قدرت ساقط کرد.

در این تاریخ مصدق که به دنبال تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت، بیش از دو سال پیش به نخست وزیری رسیده بود در مذاکرات پی در پی با دولت بریتانیا حاضر به سازش نشد و حتی شکایت انگلیس به دیوان لاهه و شورای امنیت سازمان ملل متحد را نیز بی‌نتیجه گذاشت؛ پس از آن دولت انگلیس چاره را برکناری نخست وزیر از سمت خود دید.

گرچه مصدق تا مدتی توانست در مقابل فشارهای عوامل داخلی و خارجی مقاومت کند اما انجام رفراندوم برای انحلال مجلس و تلاش برای تضعیف شاه باعث شد مخالفان داخلی و خارجی او برای برداشتنش متحد شوند.

در 25 مرداد و سه روز قبل از کودتا شاه در فرمانی که ارتشبد زاهدی را به عنوان نخست وزیر معرفی می‌کرد، اولین گام عملی برای عزل مصدق و کودتا را برداشت. مصدق پس از دیدن دستخط شاه آن را نپذیرفت؛ شاه در این زمان از کشور فرار کرد و منتظر به نتیجه رسیدن کودتا شد. 

سه روز پس از گام اول مرحله دوم عملیات آغاز شد و کیم روزولت فرمانده عملیات در صبح این روز با دادن پول به ارتشیان، ولگردان و اوباش تهران، آن‌ها را علیه دولت به خیابان‌ها کشاند.

مرحله نهایی عملیات با انتقال ارتشیان وفادار به شاه به وسیله تانک‌ها و ماشین‌های مستشاران آمریکایی به درب خانه مصدق رفتند و تصرف آن انجام شد؛ مصدق ساعاتی بعد بدون مقاومت تسلیم شد و ارتشبد زاهدی قدرت را در دست گرفت. گزارش زیر که یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران را به تصویر می‌کشد، در برگیرنده تصاویری از به قدرت رسیدن مصدق تا تنش‌های داخلی منجر به کودتای 28 مرداد است البته برخی‌ از تصاویر به صورت قطعی تایید نشده است.

تظاهرات کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس در اعتراض به پایین بودن دستمزد علیه دولت بریتانیا

تظاهرات حامیان دکتر مصدق در برابر مجلس شورای ملی پس از اعلام شکایت دولت بریتانیا از ایران (مهر سال 1330)

تظاهرات حامیان دکتر مصدق در خیابان‌های تهران (30 تیر 1331)

طرفداران دکتر مصدق پس از به خشونت کشیده شدن تظاهرات در حمایت از وی (30 تیر 1331)

تجمع حامیان دکتر مصدق پس از قیام 30 تیر و بازگشت وی به قدرت (اسفند سال 1331)

گفتگوی مصدق با "آریل هریمن" فرستاده ویژه ترومن رئیس جمهور آمریکا برای میانجی‌گری در قضیه ملی شدن نفت (24 تیر 1330)

مصدق، هریمن و مترجم او در مذاکرات بی‌نتیجه برای میانجی‌گری در اختلاف مصدق و دولت انگلیس در قضیه ملی شدن نفت (24 تیر 1330)

تظاهرات هواداران شاه و مخالف مصدق در خیابان‌های تهران (اسفند سال 1331)

تجمع هوادارن شاه و مخالفان مصدق در مقابل مجلس شورای ملی (اسفند سال 1331)

تجمع هوادارن ملی شدن صنعت نفت در تهران

اوباش تهران به سرکردگی شعبان جعفری در مقابل خانه دکتر مصدق (28 مرداد 1332)

عکسی که گفته می‌شود از لحظه ورود نیروهای مسلح ارتش به خانه دکتر مصدق گرفته شده است (28 مرداد 1332)

منزل دکتر مصدق پس از یورش ارتش تحت امر زاهدی (28 مرداد سال 1332)

آتش زدن کیوسک روزنامه فروشی در خیابان‌های تهران به دست هوادارن شاه (28 مرداد 1332)

پاک کردن دیوارها از شعارهای ضدشاه و آمریکا به دستور زاهدی؛ در این عکس مرد شعار "یانکی به خانه برگرد" را پاک می‌کند (1 شهریور 1332)

حمله چماق داران به حامیان نخست وزیر در روز کودتا (28 مرداد 1332)

تانک‌های ارتش پس از کودتا در خیابان‌های تهران(28 مرداد 1332)

هواداران شاه سوار بر تانک ارتش در خیابان‌های تهران (28 مرداد 1332)



تانک ارتش در خیابان‌های تهران (28 مرداد 1332)

تانک‌های ارتش در خیابان‌های تهران در انتظار ورود شاه (1 شهریور 1332)

ساعات اولیه پس از انجام کودتا؛ زاهدی در دفتر شهربانی تلگراف موفقیت عملیات را برای شاه می‌نویسد (28 مرداد 1332)

محمدرضا پهلوی پیش از بازگشت به ایران مرداد سال 1332

استقبال افسران ارتش از شاه پس از بازگشت به ایران (1 شهریور 1332)

قربانی کردن گاو در جریان استقبال از محمدرضاشاه پس از بازگشت به ایران (1 شهریور 1332)

مصدق پس از کودتای 28 مرداد و در دادگاه نظامی؛ وی در این دادگاه به سه سال حبس انفرادی محکوم شد

انتهای پیام/